Kuźnica Stara i Gęzyn
Kuźnica Stara i Gęzyn - wsie związane od końca XVI wieku z pozyskiwaniem i przerobem rud żelaza. W dobie staropolskiej istniała nad Wartą kuźnica przerabiająca rudę. Wsie należały do Księstwa Siewierskiego, a ludność zajmowała się hodowlą i uprawą roli. W Kuźnicy istniał folwark należący do klucza koziegłowskiego. W latach siedemdziesiątych, szczególnie na terenie Kuźnicy Starej, na brzegach Zalewu Porajskiego, powstały kolonie domków letniskowych
Artykuły
Ptasia Wyspa
Ptasia Wyspa powstała po uruchomieniu zalewu Porajskiego w miejscu wywyższenia się na dawnej drodze lokalnej łączącej Kuźnicę Starą i Masłońskie. Można do niej dotrzeć łodzią, kajakiem a także rowerkiem wodnym od strony Kuźnicy lub Masłońskiego. Przy niskim poziomie wody turyści mogą odwiedzić ptasi rezerwat oraz jego mieszkańców brodem. Jest naturalną ostoją ptactwa wodnego, miejscem lęgowym dla gniazdowników i miejscem odpoczynku dla ptaków wędrownych. Można na niej spotkać kilka gatunków kaczek, perkozy, czaple, kormorany, mewy, łabędzie i wiele innych gatunków ptaków, a czasem nawet bielika i rybołowa. Na Wyspie można być świadkiem niebywałego widoku zlotu ptactwa, dla którego wyspa stała się samoistnym rezerwatem ornitologicznym.
Miejsce po starych XVII - wiecznych Kuźniach
Dawne, staropolskie kuźnice były "przodkami" dzisiejszych hut. Lokalizowane były nad rzekami, ponieważ napędem urządzeń było koło wodne. Na terenie dzisiejszej Kuźnicy Starej istniała od XVII wieku kuźnica żelazna należąca do dóbr koziegłowskich nazywana Warczeską lub Warcką (przybierała też nazwy: Szczwanek, Cwankowska i Frankowska). Dzierżawcom kuźni wolno było szukać i kopać rudę żelazną na użytek kuźni. W XIX wieku pozyskiwaną na terenie Kuźnicy Starej i Gęzyna rudę wożono furmankami do Pieca Masłońskiego.
"Czarodziejska Zagroda" - miejsce dawnego folwarku
"CZARODZIEJSKA ZAGRODA" - MIEJSCE DAWNEGO FOLWARKU
Pracownia Ceramiki i Sztuk Wszelakich "Czarodziejska Zagroda" znajduje się na terenie dawnego folwarku istniejącego od czasów średniowiecza, należącego do klucza koziegłowskiego (Kuźnica nad Wartą była częścią tego folwarku). W XIX wieku, po uwłaszczeniu chłopów, ziemie dawnego folwarku otrzymali gospodarze z Kuźnicy Starej i Gęzyna. "Czarodziejska Zagroda" jest więc jednym z pouwłaszczeniowych gospodarstw, które dziś zmieniło swój dawny rolniczy charakter na gospodarstwo agroturystyczne. Na pracownię ceramiczną zaadaptowano budynki gospodarcze - dwa pomieszczenia, w których może pracować jednocześnie nawet kilkanaście osób. Organizowane tu są warsztaty ceramiczne, zajęcia dla dzieci, młodzieży i dorosłych, a także pokazy ręcznego czerpania papieru i wyrobu świeczek przez zanurzanie.
Adres: Kuźnica Stara 51; 42-360 Kuźnica Stara
tel.: (34) 314 75 54
tel. kom.: 607 611 032
Dawna Leśniczówka
Zbudowana w okresie międzywojennym, należała do systemu zarządzania lasami państwowymi. W pobliżu leśniczówki, w lesie między Gęzynem i Jastrzębiem znajdują się bagna "Domońsko" i "Pochłoń", gdzie w dobie staropolskiej (XVII/XVIII w.) kopano rudy darniowe (bagienne) tzw. buły na potrzeby kuźnicy Warckiej.
