Jesteś tutaj: Start / ATRAKCJE / Żarki Letnisko

Żarki Letnisko

  • Drukuj zawartość bieżącej strony
  • Zapisz tekst bieżącej strony do PDF

HISTORIA MIEJSCOWOŚCI ŻARKI LETNISKO

Żarki Letnisko to najmłodsza wieś w gminie Poraj założona w latach trzydziestych XX wieku przez Karola i Stefanię Raczyńskich, właścicieli klucza złotopotockiego, jako miasto-ogród. Z tego okresu pochodzą "witkiewiczowskie" wille drewniane, kościół p.w. M.B. Nieustającej Pomocy w stylu tyrolskim, willa "Nałęcz", dawne centrum z kąpieliskiem, dawna kawiarnia i skwer z altaną przy przystanku kolejowym. W czasie wojny Żarki Letnisko były swoistą "sypialnią" dla załogi fabryki w Światowicie produkującej wtedy części do samolotów. Obecnie mieszkańcy Żarek Letniska próbują przywrócić rekreacyjno-wypoczynkowy charakter tej miejscowości.

Artykuły

Kapliczka harcerska z 1947r.

Kapliczkę zbudowała grupa harcerzy z Myszkowa w 1947 roku, w miejscu swojego pierwszego powojennego obozu, który urządzili nad stawem obok nieczynnego już wtedy młyna Okularczyków. Harcerze odwiedzali to miejsce jeszcze kilkakrotnie. Ostatnie spotkanie, żyjących jeszcze druhów, uczestników pierwszego biwaku, odbyło się w 60 rocznicę tamtego wydarzenia.

Drewniana Willa Nałęcz

Budowę pensjonatu rozpoczęto w 1936 r. Posiadłość miała być reprezentacyjną rezydencją hrabiny Stefanii Raczyńskiej, założycielki miasta-ogrodu Żarki. Nazwano ją „Nałęcz” od herbu rodu Raczyńskich. Zaprojektowano ją bardzo okazale: na parterze mieściła się duża sala, pełniąca funkcję stołówki, sali tanecznej i widowiskowej, zaś na piętrze zlokalizowano 10 pokoików z zadaszonymi balkonami. Na obszernym placu przed willą znajdował się kort tenisowy. W latach przedwojennych Willa stanowiła centrum rozrywkowo-kulturalne regionu. Przyjeżdżali tam na zaproszenie hrabiostwa ludzie zajmujący w kraju najwyższe stanowiska - Raczyńscy mieli szerokie kontakty w wysokich sferach i kręgach władzy (w Willi Nałęcz gościł nawet prezydent Mościki). Wieczorami organizowano tu imprezy. Można było dobrze zjeść, potańczyć, posłuchać koncertów. W czasie wojny pensjonat stał się siedzibą Grenzschutzu (niemiecka straż graniczna), natomiast od 1945 r. przeszedł na własność Nadleśnictwa Złoty Potok i od lat 90. ubiegłego wieku mieści się w nim leśniczówka.


Adres: ul. Zielona 14; 42-311 Żarki Letnisko

Dom Eugenii Cieślowej - pierwsza szkoła w Żarkach Letnisku

Pierwsza szkoła w Żarkach Letnisku zaczęła swoją działalność w 1952 r. w budynku, wtedy jeszcze niezamieszkałym, należącym do małżeństwa Eugenii i Stefana Cieślów, nauczycieli, którzy przystali na propozycję Społecznego Komitetu Założycielskiego Szkoły i wynajęli dom z przeznaczeniem na szkołę. W pierwszym roku nauki funkcjonowały cztery klasy, w każdym następnym roku podnoszono stopień organizacyjny szkoły o kolejną klasę. Kiedy zaczęło brakować miejsca w "Cieślówce", pani Eugenia (wtedy już kierowniczka szkoły) wraz z Komitetem Rodzicielskim zaczęła energicznie zabiegać u władz oświatowych o budowę nowej szkoły. w lipcu 1959 r. stanęły mury nowego budynku, a dwa lata później 16 grudnia 1961 roku młodzież rozpoczęła naukę w nowej "tysiąclatce" o 240-stym numerze.

Obserwatorium astronomiczne

Prywatne Słoneczne Obserwatorium Astronomiczne zbudowane w latach 1964-1974 przez Wacława Szymańskiego  znajduje się na prywatnej posesji przy ulicy Kopernika. Budynek w postaci rotundy ma wysokość 6 m, skryty jest w otaczającym lesie i służy prowadzeniu obserwacji zachowań Słońca. Obserwatorium zamieszcza komunikaty o stanie aktywności Słońca na stronie internetowej Towarzystwa Obserwatorów Słońca, które utrzymuje kontakty z obserwatorami i współpracownikami z Nowej Zelandii, Niemiec, Australii, Japonii, Boliwii, Norwegii, a także współpracuje z ośrodkami uniwersyteckimi w Krakowie, Wrocławiu i Toruniu. W obserwatorium organizowane są doroczne Zjazdy Obserwatorów Słońca. Placówka nie jest dostępna do zwiedzania, ale służy młodzieży szkolnej jako obiekt dydaktyczny.


Adres: ul. Kopernika 1; 42-311 Żarki Letnisko

Kościół Parafialny Pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy

Budynek kościoła pochodzi z 1936 r. Zaprojektowany został przez dwóch studentów architektury z Warszawy w ramach pracy dyplomowej pod kierunkiem prof. Gałęzowskiego, w stylu tyrolskim, zwanym przez mieszkańców alpejskim. Jego budowę nadzorował architekt z Krakowa, Franciszek Piaścik. Kościół został poświecony 7 lipca 1936 r. przez dziekana żareckiego ks. Augustyna Kańtocha. Sam budynek powstał na polecenie hrabiny Stefanii Raczyńskiej, założycielki miasta-ogrodu Żarki. Opiekę duszpasterską nad kościołem przejął proboszcz z Przybynowa ks. Augustyniak, a po nim ks. Władysław Smolarkiewicz, który przebywał w Żarkach przez okres okupacji, zaś po wyzwoleniu został pierwszym  proboszczem tworzonej parafii, choć oficjalnie  została ona powołana dopiero  po jego śmierci w 1948 r. Obraz Matki Boskiej pędzla Bolesława Rutkowskiego został poświęcony 7 lipca 1946 roku.

Adres: ul. Grunwaldzka 14; 42-311 Żarki Letnisko
tel.: (34) 314 63 18